İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen İstanbul Film Festivali, bu yıl 42. kez sinemaseverlerle buluşuyor. Türkiye ve dünya sinemasından nitelikli ve ödüllü 134 uzun ve 29 kısa metrajlı film, özel gösterimler, yıldız oyuncular ve usta yönetmenler 7-18 Nisan arasında festivalde bir araya geliyor.
Belirtmek isterim ki İstanbul Film Festivali’nin bende özel bir yeri var; hem festivalle aynı yaştayız hem de düzenlendiği tarihler mutlaka doğum günüme denk geldiği için öğrenciliğimden beri her yıl kendime en güzel hediyeyi İstanbul Film Festivali bileti alarak veririm, daha doğrusu verirdim, ta ki geçen seneye kadar. Çünkü geçen sene 41. İstanbul Film Festivali’ne akredite olup, ilk kez film eleştirmeni olarak yer almanın heyecanını ve sevincini yaşadım. 22 Mart Çarşamba sabahı da bu seneki festival programını öğrenmek için basın toplantısında yerimi aldım; yazımda festivalin programında kişisel olarak merak ettiğim, sevindiğim haberlere dair notlara ve elbette görmenizi tavsiye edeceğim filmlere yer vereceğim.
SEVİNDİREN HABERLER
- 6 Şubat’ta yaşadığımız acı dolu depremin ardından bölgedeki müzik öğrencileri ile öğretmenlerine yönelik Enstrüman Destek Fonu hayata geçirilmiş.
- Festival tarafından sinemaya gönül ve emek veren isimlere takdim edilen Sinema Onur Ödülleri bu sinema ve tiyatro oyuncuları, Kayhan Yıldızoğlu ile Nevra Serezli’ye 6 Nisan gecesi düzenlenecek Açılış Töreni’nde verilecek.
- Polisiyeden korkuya, maceradan drama pek çok farklı türde başyapıtlara imza atan, cesur hikâyeleri, ikonik aksiyon filmleri, zamanının ötesinde ve çoğu kült yapıtıyla 1970’lerdeki “Yeni Hollywood” akımının öncülerinden olan William Friedkin’in 9 filmi Retrospektif Bölümü’nde yer alıyor;
- The Boys in the Band /1970
- Kanunun Kuvveti / The French Connection / 1971
- Şeytan / The Exorcist / 1973
- Dehşetin Bedeli / Sorcerer / 1977
- Devriye / Cruising / 1980
- Yaşamak ve Ölmek / To Live And Die In LA / 1985
- 12 Kızgın Adam / 12 Angry Men / 1997
- Böcek / Bug / 2006
- Katil Joe / Killer Joe / 2011
“The Exorcist/Şeytan” bu yıl 50. Yılını kutluyor.
Geçen sene 50. Yılı olması münasebetiyle festivalde yer alan “The Godfather” vesilesiyle beni, hayranı olduğum Al Pacino ile buluşturan festival, bu sene de Friedkin’in 1980 yapımı “Cruising”(Devriye) filmi ile bir kez daha Pacino’yu beyazperdede izleme imkânını veriyor. Kendi adıma daha iyi bir doğum günü hediyesi düşünemiyorum!
- Festivalin açılış filmi Sundance Film Festivali‘nde Dünya Sineması-Dram kategorisinde Büyük Jüri Ödülü’nü kazanan Charlotte Regan’ın yönettiği “Scrapper / Hırçın”
- Festivalin bu yıl “Dünden Bugüne Türk Klasikleri” bölümünde restore ettireceği Metin Erksan‘ın senaryosunu yazıp yönettiği “İntikam Meleği – Kadın Hamlet” filmi, başrolünü oynayan ve geçen sene yitirdiğimiz büyük oyuncu Fatma Girik’in anısına gösterilecek.
MERAK ETTİRENLER
- Geçtiğimiz Şubat ayında düzenlenen ancak ülkemizdeki deprem sebebiyle pek de ilgilenemediğimiz Berlin Film Festivali’nin en iyilerini festivalde izleyebileceğiz.
- “Heyula”, küratörlüğünü yönetmen Burak Çevik’in üstlendiği yeni bir bölüm; sinemada yeni anlatım olanaklarına yer açan ve sinematik dili genişleten filmleri seyirciyle buluşturmak amaçlamış. Berlin’de Karşılaşmalar kategorisinin en iyisi seçilen “Bas Devos / Here / Burada” da bu seçkide yer alıyor. Bakalım yeni anlatım olanaklarını deneyen, risk alan şu filmler içerisinde hangisi/hangileri için “Burak Çevik vesilesiyle keşfettik.” diyeceğiz?
- De Humani Corporis Fabrica / Lucien Castaing, Taylor Verena Paravel / Fransa, İsviçre, ABD
- Çok Erken/Çok Geç / Too Early/Too Late / Danièle Huillet, Jean-Marie Straub / Fransa, Mısır
- Herbaria / Leandro Listorti / Arjantin & Çiçek Toplamak İçin / To Pick a Flower / Shireen Seno
- Etten Çiçekler / Human Flowers of Flesh / Helena Wittmann / Fransa, Almanya
- Burada / Here / Bas Devos / Belçika
- Suyun İçinde / In Water / Hong Sang-soo / Güney Kore
- Heyula-Specter Kısa Program 1
- Başlangıçta Kadın Güneşti / In the Beginning, Woman Was the Sun / Sylvia Schedelbauer
- Serçenin Rüyası / The Sparrow Dream / Robert Beavers
- Renate / Ute Aurand
- Mesai Sonrası / After Work / Ben Rivers, Céline Condorelli
- Labirent Sekansı / Laberint Sequences / Blake Williams
- Heyula-Specter Kısa Program 2
- Hafıza Labirentleri / Labyrinths of Memory / Esra Tanrıverdi
- Uzun Günler / Long Days / Selen Solak
- Sergi / Exhibition / Mary Helena Clark
- Bana Bakacak Mısın / Will You Look At Me / Shuli Huang
- Aradaki Dünya / In-between World / Cana Bilir-Meier
- Küllerin Adı İnsandır / Ashes by Name is Man / Ewelina Rosinska
- Galalar bölümünde yer alan Vasilis Katsoupis’in “İçerde”sini, Fronçois Ozon’un “Suç Bende”sini; Genç Ustalar bölümünde yer alan ve sekiz yaşındaki aktris Sofía Otero‘ya 73. Berlinale’de En İyi Başrol Oyuncusu ödülünü kazandıran Estibaliz Urresola Solaguren imzalı “20,000 Species of Bees / 000 Arı Türü” filmini ve Uluslararası Yarışma bölümünde yer alan İran’ın Oscar adayı, çok yönlü yönetmen Houman Seyedi’nin İran’da geçen bir Nazi hikayesini anlattığı absürt dramı “World War III / Üçüncü Dünya Savaşı”nı epey merak ediyorum. Bunun dışında Joachim Trier filmlerinin (Thelma, “Oslo Üçlemesi” olarak bilinen Reprise, Oslo, 31 Ağustos ve Dünyanın En Kötü İnsanı) senaristi Eskil Vogt’un yazdığı, Martin Skovbjerg’in radikal ve trajik bir aşk öyküsü olan “Kopenhag Diye Bir Yer Yok” filmi de bu listeye alınabilir.
İZLENMESİNİ TAVSİYE ETTİKLERİM
- Bir sinemacı ve film eleştirmeni olarak sinemamız adına üretilen eserleri hem mesleki merakımı cezbettiği için hem de görülmesi gerektiğini düşündüğüm için Ulusal Yarışma bölümünde yer alan uzun, belgesel ve kısa filmlerin tümünü tavsiye ediyorum.
Uzun Metraj Filmler:
- Ayna Ayna / Belmin Söylemez
- Iguana Tokyo / Kaan Müjdeci
- Suna/ Çiğdem Sezgin
- Bars/ Orçun Köksal
- Bir Tutam Karanfil/ Bekir Bülbül
- Boğa BoğaOnur Saylak
- Cam Perde/ Fikret Reyhan
- Kör Noktada / Ayşe Polat
- Ölüler İçin Yaşam Kılavuzu / Barış Fert
- Sanki Her Şey Biraz Felaket/ Umut Subaşı
- Yüzleşme / Filiz Kuka
İlk üç film dışında kalan sekiz film 42. İstanbul Film Festivali’nde Türkiye prömiyerlerini gerçekleştirecek. Bunlardan dördü –“Ölüler İçin Yaşam Kılavuzu”, “Bars”, “Yüzleşme”, “Sanki Her Şey Biraz Felaket”- Seyfi Teoman En İyi İlk Film Ödülü için de yarışacak.
Ayrıca “Neredesin Aşkım” bölümünde gösterilecek olan İsmet Kurtuluş, Kaan Arıcı imzalı olan “LCW” (Lütfen Cevap Veriniz) de listeye eklenmeli.
Belgeseller:
- Fatma’dan Sonra 40 Yıl /Sezer Ağgez
- Düet/ İdil Akkuş, Ekin İlkbağ
- Anqa/ Helin Çelik
- Kim Mihri / Berna Gençalp
- Dinamo Mesken/ Ahmet Karanfil, Yusuf Anavatan
- Turkish Delight / Pınar Öğrenci
- Kavur/ Fırat Özeler
- Boşlukta/ Somnur Vardar
Yarışma dışı bölümde Derviş Zaim’in son filmi “Tavuri”nin gösterileceğini de belirteyim.
Bu kategoride özellikle “Anayurt Oteli”, “Gece Yolculuğu”, “Gizli Yüz” ve “Bir Kırık Aşk Hikayesi” gibi filmleriyle Türk sinemasının en önemli isimlerinden olan yönetmen ve senarist Ömer Kavur’u odağına alan ve dünyanın en prestijli festivallerinden Rotterdam Uluslararası Film Festivali’nin “Cinema Regained” programı kapsamında dünya prömiyerini yapan “Kavur”u izlemeyi sabırsızlıkla bekliyorum.
Kısa Metraj Filmler:
- Adres/ Aram Dildar
- Aforoz/ Yılmaz Özdil
- Avrupa Fatihi / Onur Yağız
- Ben Tek Siz Hepiniz / Barış Kefeli, Nükhet Taneri
- Birlikte, Yalnız/ Kasım Ördek
- Charette/ Sara Pınar Önder
- Diyet/ Handan İpekçi
- Evcil/ Deniz Uymaz
- Suriyeli Kozmonot / Charles Emir Richards
- Yüzler/ Zeynep Demirhan
- 8 Mart 2020: Bir Günce / Fırat Yücel
Bu kategoride, ön jürisinde yer aldığım TAYF Kısa Film Festivali ve katıldığım diğer kısa film festivalleri aracılığıyla daha önceden izleme fırsatı bulduğum “Adres”, “Ben Tek Siz Hepiniz”, “Birlikte, Yalnız”, “Suriyeli Kozmonot”, “Yüzler” çeşitli festivallerden ödüllerle dönen gayet başarılı yapımlar. Aynı zamanda sinema yazarı da olan Fırat Yücel’in “8 Mart 2020: Bir Günce” filmi ve dört uzun metrajı sonrası kısa film çeken Handan İpekçi’nin “Diyet”i de epey merak ettiklerim arasında.
- Türkiye prömiyerlerini gerçekleştirecek Berlin Film Festivali ödüllüleri kaçmamalı:
- Nicolas Philibert’in Altın Ayı’yı kazanan filmi “Küçük Evren”,
- Christian Petzold’un Jüri Büyük Ödülü’nü kazanan filmi “Kızıl Gökyüzü”,
- João Canijo’nun Gümüş Ayı Jüri Ödülü’nü kazanan filmi “Kötü Yaşamak”,
- Philippe Garrel’e “En İyi Yönetmen” ödülünü kazandıran filmi “Pulluk“
- Hırvatistan’ın Oscar adayı, senaryosunu yazıp hem yönetmenliğini hem de başrolünü üstlenen Juraj Lerotić’in ilk uzun metrajı olan “Güvenli Bir Yer” otobiyografik dram sevenler için ideal; film genel olarak “yürek burkucu” olarak tanımlanıyor.
- Venedik Jüri Büyük Ödülü – Geleceğin Aslanı Ödülü’nü ve pek çok festivalden “En İyi…”ler ödüllerini alan Fransa’nın Oscar adayı “Saint Omer”
Fransa’nın en önemli edebi sesi olarak kabul edilen Nobel Edebiyat Ödüllü yazar Annie Ernaux’nun yazıp anlattığı, oğlu David Ernaux-Briot’nun yönettiği hem bir aile arşivi hem de 1968 sonrasındaki 10 yılın toplumsal olaylarına tanıklık eden belgeseli “Super-8 Yılları”
- “Dost ülke Almanya’nın onuruyla oynandığı” gerekçesiyle 1980’de Türkiye’de gösterimi ve yurt dışına çıkışı sansür kurulu tarafından yasaklan Korhan Yurtsever‘in filmi “Kara Kafa”
- Gerçeküstü, retro-fütürist bir dünya, sırlarla örülü bir aşk hikâyesi, gizemlerle dolu bir fantastik film… Yazan, oynayan ve aynı zamanda yöneten Christos Passalis’in ilk filmi “6-9 Sessizlik”
- Fransa’da çokuluslu bir nükleer santralin sendika temsilcisi olan ve işçi haklarını canı pahasına savunan Maureen Kearney’nin gerçek hikâyesini anlatan ve Kearney’i Isabelle Huppert’in canlandırdığı Jean-Paul Salomé imzalı “Sendikacı”
- 2022 Venedik En İyi Film, Umut Elçisi
2022 Atina En İyi Belgesel
2022 Ulusal Eleştiri Kurulu (ABD) Özgür İfade Ödülü
2022 Stockholm En İyi Belgesel ödüllerini almış,
Oscar’lı belgeselci Laura Poitras’ın, 20. yüzyılın en tanınmış, en tartışmalı fotoğrafçılarından Nan Goldin’in epik, duygusal ve iç içe geçen hikâyesini anlattığı belgeseli “Hayatın Tüm Acıları ve Güzellikleri”
- “Çektiğim en zor filmdi.” dediği ve Kürt Rap şarkıcısı Giwar Hajabi’nin hikayesini anlattığı Fatih Akın’ın son filmi “Rheingold”
Güzel bir festival dilerim, iyi seyirler.
