Shakespeare’den sonraki en meşhur İngiliz olan Sherlock Holmes, yaratıcısı Sir Arthur Conan Doyle tarafından küçümsense de sinema camiası tarafından pek sevilen bir figür oldu ve Dracula’yla birlikte sinemaya en çok konuk olan kurgu karakterlerin başında yer aldı. Takibi zor ve uzun yıllara dayanan Sherlock Holmes’un sinema serüveninde, yetmişten fazla kişi tarafından karaktere hayat verildiği göz önünde bulundurulduğunda hazırladığımız listenin hata payının ne kadar yüksek olduğu görülebilecektir. Listede yer alacak isimleri seçerken zorlansak da kimlerin olmayacağından emindik: Christopher Lee, Michael Caine, Richard Roxburg, Tom Baker, Roger Moore ve tabi ki Robert Downey Jr.
1- Basil Rathbone
1939 yılında The Hound of Baskervilles ile başlayan ve dördüncü film Sherlock Holmes and the Secret Weapon’dan (1942) sonrasını Roy William Neill’in yönettiği 14 filmlik seride karakterimize hayat veren Basil Rathbone; ince ve uzun yüz hattı, illüstrasyonlardakine uygun fiziksel yapısı, davudi sesi ve enfes oyunculuğuyla -açık ara- tüm zamanların en iyi Sherlock Holmes’udur. Hain Guy Ritchie’nin başımıza bela ettiği Robert Downey Jr. ile Sherlock Holmes’u özdeşleştiren yeni sürüm sinemaseverlere biraz uzak kalabilecek bir Holmes portresi ortaya koyan Basil Rathbone ile Doktor Watson rolündeki Nigel Bruce arasındaki kusursuz uyumdan feyz alan bu seriden herhangi bir filmi bulup izlediğinizde niçin Basil Rathbone’e hayran olduğumuzu; neden Pursuit to Algiers (1945), Sherlock Holmes in Washington (1943) gibi filmleri dilimize pelesenk ettiğimizi anlayacaksınız. İzleyin ve farkı görün.
2- Robert Stephens
Efsane yönetmenlerden Billy Wilder’ın The Private Life of Sherlock Holmes (1970) filmi en özgün Sherlock Holmes filmlerinden biri olmanın yanında, farklı ve kendi aurasını oluşturan bir Holmes ile bizleri tanıştırması nedeniyle de özel bir iştir. Kuvvetli alt metinlere sahip ve Sherlock Holmes’e atfedilen özellikleri ters yüz eden bu eser ile Robert Stephens’in harika performansı Basil Rathbone’e göre daha bilinir olsa da henüz kendisiyle tanışmayanlar olabilir; Holmes’un tozlu sandıkların içine hapsolmuş gizli yaşamına tanık olmak için daha ideal bir zaman bulamayabilirsiniz.
3- Peter Cushing
Hammer stüdyolarının geleneksel atmosferini Sherlock Holmes’un dünyasıyla harmanlayan The Hound of Baskervillers (1958) Peter Cushing’in donuk, tuhaf ve ürkütücü yüz hatlarıyla bir izleyenin bir daha unutamayacağı bir Holmes sunuyor izleyicilere. Klasik Holmes algısını yerle bir eden yüz yapısını aykırı bir performansla taçlandıran Peter Cushing’in kan dondurucu bir lanetlenme öyküsünde yer almasının muzip bir şaka olduğunu düşünsek de Baskervillers’ın tazısından bile daha çok rahatsız eden bir Cushing’in varlığından oldukça memnunuz.
4- Jeremy Brett
Tamam, Jeremy Brett’in yer aldığı The Adventures of Sherlock Holmes (1984-85) serisi televizyona ait bir seri, farkındayız ama Brett’in cazibesine karşı koyamadık çoğu Holmes hayranı gibi. Tabi bu seçimde düzinelerce Sherlock Holmes filminden daha sadık ve kat be kat iyi atmosfere sahip sinemasal bir seri olmasının etkisi büyük oldu. Peter Cushing’in yüz hatlarıyla Basil Rathbone’un fiziksel yapısını tek potada eriterek nostaljik tatlar sunan Jeremy Brett’ın karaktere eklediği “ego”, Sherlock Holmes okumalarından feyz alındığının da göstergesi olarak bu serinin özel bir yer edinmesine olanak sağlamış.
5- Ian McKellen
Ian McKellen, an itibariyle son Sherlock Holmes fakat bu kendisini en iyiler arasında anmamıza engel değil, en başta belirtelim. Zamansız ve yaşsız bir karakterin 93 yaşındaki haliyle karşılaşmak serinin hayranı olmayan kişiler için bile sorun teşkil edebilecekken Ian McKellen’in olgun ve enfes performansıyla bu sorunu aşan Mr. Holmes (2015) karaktere hayat veren aktörün en az filmin kendisi kadar önemli olduğunun bir ispatı olarak, tıpkı McKellen gibi, ayrıcalıklı bir yer edinmiş durumda. Listede yer alan diğer Sherlock Holmes’lerin aksine McKellen’i perdede izleme şansımız var, fırsat ayağınıza kadar gelmişken bu enfes işi kaçırmayın.
